Τα τελειόμηνα νεογνά συνήθως έχουν υψηλές τιμές αιματοκρίτη το πρώτο μήνα ζωής τους σε σχέση με τους επόμενους μήνες με φυσιολογικές τιμές που κυμαίνονται από 42-65%. Τα ερυθροκύτταρα είναι συνήθως μεγαλύτερου μεγέθους μέχρι να ωριμάσει η αιμοποίηση από το μυελό των οστών. Τους επόμενους μήνες υπάρχει σταδιακή ελάττωση στην οποία μπορεί να συμμετέχει και σιδηροπενία ώστε μετά τον 6ο μήνα ζωής να θεωρούνται φυσιολογικές τιμές αιματοκρίτη 31-41%.
...
Μπορεί να έχετε διαβάσει ότι όσοι έχουν ομάδα αίματος Α κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιαγγειακά νοσήματα σε σχέση με όσους έχουν ομάδα αίματος Ο. Μάλιστα πολλοί διατροφολόγοι λαμβάνουν υπόψη την ομάδα αίματος σε σχέση με το μεταβολισμό των τροφών, εντάσσοντας περισσότερα λαχανικά στην ομάδα Α σε σχέση με την ομάδα Ο όπου επιτρέπουν την κατανάλωση κρεατικών. Μήπως τελικά αυτή η πρακτικκή προστατεύει και για άλλους παράγοντες;
...
Η λοίμωξη από COVID-19 σχετίζεται με αύξηση κινδύνου για θρομβώσεις, επομένως στην κύηση που αποτελεί έναν ανεξάρτητο παράγοντα θρομβοφιλίας, ο κίνδυνος για θρομβώσεις είναι μεγαλύτερος.
...
Λόγω των αναφορών για συσχέτιση του συγκεκριμένου εμβολίου με θρομβωτικά επεισόδια σε σπάνιες περιπτώσεις, πολλοί ξεκινούν ασπιρίνη λίγες ημέρες πριν τον εμβολιασμό για πρόληψη της θρόμβωσης. Αυτή η πρακτική είναι λανθασμένη, δεν προστατεύει, ούτε προλαμβάνει την θρόμβωση. Ο μηχανισμός πρόκλησης αυτού του είδους της θρόμβωσης είναι διαφορετικός και ανοσολογικής αρχής, δεν προλαμβάνεται και η αντιμετώπιση είναι διαφορετική εάν προκληθεί. Η έναρξη του συνδρόμου μπορεί να γίνει από την 4η ημέρα έως και την 30η ημέρα μετά τον εμβολιασμό και οι θρομβώσεις αντιμετωπίζεται με εναλλακτικά της ηπαρίνης αντιπηκτικά υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένου ιατρού στην αιμόσταση. Η ασπιρίνη το πιθανότερο είναι ότι εάν έχει ληφθεί εκ των προτέρων, περισσότερο επικίνδυνη θα είναι αφού το συγκεκριμένο σύνδρομο σχετίζεται με θρομβοπενία, άρα αυξάνεται ο αιμορραγικός κίνδυνος από ένα φάρμακο σαν την ασπιρίνη που αδρανοποιεί τα αιμοπετάλια.
...
Τα εμβόλια έναντι COVID 19 που έχουν έγκριση και είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα είναι 2 κατηγοριών, αναλόγως με τη μέθοδο που έχουν κατασκευαστεί, και όλα στοχεύουν στο να παραχθούν στον οργανισμό μετά από τον εμβολιασμό αντισώματα έναντι της πρωτεΐνης “ακίδας” του κορονοϊού. Τα εμβόλια των εταιρειών Pfizer και Moderna βασίζονται σε μία νέα μέθοδο, ώστε να μεταφέρουν την πληροφορία αυτή για παραγωγή αντισωμάτων με μόρια “mRNA”. Τα εμβόλια των εταιρειών Astra Zeneca και J & J χρησιμοποιούν μια παλαιότερη μέθοδο για την παρασκευή τους, και η πληροφορία για τη σύνθεση της ακίδας του ιού γίνεται μέσω ενός ιού φορέα, ενός τροποποιημένου αδενοϊού. Οι αδενοϊοί είναι συνηθισμένοι ιοί που προκαλούν μια συμπτωματολογία όπως το κοινό κρυολόγημα ή γριππώδες σύνδρομο. Όμως οι συγκεκριμένοι αδενοϊοί των εμβολίων είναι τροποποιημένοι ώστε παρόλο που εισέρχονται στο κύτταρο δε μπορούν να αναπαραχθούν ώστε να προκαλούν ασθένεια.
...
Παιδική ηλικία - Επίσταξη / Ρινορραγίες
...
Η χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής αγωγής δεν αποτελεί ανένδειξη για τη χορήγηση εμβολίου έναντι COVID-19. Ωστόσο, για όποιους λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή υπάρχουν κάποιες οδηγίες και παρακάτω σας παραθέτω τις συστάσεις της διεθνούς εταιρείας για τη θρόμβωση και αιμόσταση (ISTH):
...
Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος της αναπαραγωγικής ηλικίας, στην οποία έχουμε παρουσία ενδομητρίου εκτός μήτρας (πχ. στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες, στο έντερο και αλλού). Παρόλο που δεν είναι απολύτως γνωστή η παθοφυσιολογία του νοσήματος φαίνεται ότι τα αιμοπετάλια παίζουν σημαντικό ρόλο στην έναρξη μιας φλεγμονώδους διεργασίας που στη συνέχεια διεγείρει τους παράγοντες πήξης. Επομένως, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο οι γυναίκες με ενδομητρίωση έχουν αυξημένο κίνδυνο για εκδήλωση θρόμβωσης και αν η χορήγηση αντιπηκτικής ή αντιαιμοπεταλιακής αγωγής θα μπορούσε να προφυλάξει από μία τέτοια επιπλοκή.
...
Όσοι έχουν ιστορικό θρόμβωσης ή κάποιο παράγοντα κινδύνου που προδιαθέτει σε θρομβώσεις δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο ευάλωτοι να νοσήσουν από το νέο κορονοϊό COVID-19. Παρόλα αυτά πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή λόγω του ότι παραμένουν περισσότερες ώρες στο σπίτι. Ισχύουν οι γενικές οδηγίες για επαρκή ενυδάτωση, αποφυγή αλκοόλ και ήπια άσκηση. Σε περίπτωση που έχετε πρόσφατα διακόψει αντιπηκτική αγωγή διότι ολοκληρώσατε τη θεραπεία σας ή βρίσκεστε σε αντιπηκτική αγωγή θα πρέπει να μιλήσετε με το θεράποντα ιατρό σας ώστε να επανεκτιμηθεί ο θρομβωτικός κίνδυνος και η ένταση της αντιπηκτικής αγωγής.
...
Μπορεί ο κορονοϊός να επηρεάσει τη θεραπεία με αντιπηκτική αγωγή ή όσοι λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή είναι πιο ευάλωτοι να αρρωστήσουν από το νέο κορονοϊό COVID-19 είναι συχνά ερωτήματα που απασχολούν τους ασθενείς ειδικά τώρα που αναμένεται και η κορύφωση της πανδημίας στη χώρα μας.
...
Ο ιός COVID-19 έχει μπει πραγματικά στη ζωή μας κι έχει επηρεάσει την καθημερινότητά μας. Επομένως είναι αναμενόμενο οι έγκυες γυναίκες να είναι ιδιαίτερα ανήσυχες για το εάν κινδυνεύουν να νοσήσουν σοβαρά, έαν διατρέχει κίνδυνο το έμβρυο, εάν υπάρχει κίνδυνος να μολυνθεί το νεογνό κατά τον τοκετό κι εάν επιτρέπεται ο θηλασμός.
...
Ένα βασικό ερώτημα που απασχολεί πολλές γυναίκες πριν την έναρξη IVF είναι κατά πόσο χρειάζεται να γίνει ένας πλήρης έλεγχος θρομβοφιλίας, εξετάσεις με υψηλό κόστος αφού κατά ένα μεγάλο μέρος δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Η απάντηση δεν είναι εύκολη γιατί δεν υπάρχει ομοφωνία και στις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες ο παραπάνω έλεγχος δεν ενθαρρύνεται.
...
Πλέον όλο και περισσότερα ζευγάρια καταφεύγουν στην εξωσωματική γονιμοποίηση / IVF και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ασφάλεια της γυναίκας σε ό.τι αφορά το θρομβοεμβοεμβολικό κίνδυνο, ήδη από την έναρξη προετοιμασίας για πρόκληση ωοθηλακιορρηξίας. Προς αυτήν την κατεύθυνση μάλιστα, πολλά κέντρα εξωσωματικής έχουν στο “πρωτόκολλο” τους προφύλαξη με αντιπηκτική αγωγή σε όλες τις γυναίκες, χωρίς εξατομίκευση, ειδικά για το πρώτο τρίμηνο της κύησης.
...
Το καλύτερο φάρμακο θεωρείται αυτό για το οποίο υπάρχει ειδικό αντίδοτο. Σε ό,τι αφορά τα αντιπηκτικά φάρμακα η υπάρξη αντιδότου είναι πολύ σημαντική:
...
Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενα άρθρα, ο υψηλός αιματοκρίτης μπορεί να οφείλεται σε πολλά αίτια.
...
Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργικές επεμβάσεις έχουν αυξημένο κίνδυνο για εκδήλωση θρόμβωσης (εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση κάτω άκρων - πνευμονική εμβολή). Ο κίνδυνος μάλιστα δεν είναι μόνο κατά τη νοσηλεία αλλά και μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο όταν o ασθενής έχει επιστρέψει σπίτι για ανάρρωση, κυρίως τον πρώτο μετεγχειρητικό μήνα.
...
Η χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής στην κύηση γίνεται με ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους υποδορίως και γενικά θεωρείται ασφαλής. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια όπως είναι αναμενόμενο είναι η αιμορραγική διάθεση ειδικά όταν η χρήση είναι για θεραπεία θρόμβωσης οπότε και η δόση είναι μεγαλύτερη από την ένδειξη για προφύλαξη από θρόμβωση. Άλλη συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια είναι ερεθισμός στη θέση έγχυσης που σπανίως αποτελεί ένδειξη για διακοπή της αγωγής.
...
Η συσχέτιση των συνδυασμένων αντισυλληπτικών δισκίων (οιστρογόνα-προγεσταγόνα) με τον κίνδυνο θρόμβωσης είναι ευρέως γνωστή και αποδεδειγμένη και έχει αναληθεί και σε προηγούμενο άρθρο. Μάλιστα λόγω της συσχέτισης με τη ποσότητα των οιστρογόνων τα νεότερα σκευάσματα περιέχουν πολύ μικρότερη ποσότητα με αποτέλεσμα μείωση του κινδύνου. Πιο συγκεκριμένα, ενώ τα παλιότερα σκευάσματα περιείχαν >150μg με αποτέλεσμα κίνδυνο φλεβικών θρομβώσεων μεγαλύτερο κατά 10 φορές από ότι στο γενικό πληθυσμό, πλέον τα νεότερα περιέχουν <50μg με αύξηση του κινδύνου κατά 4 φορές.
...
Η χρήση σκευασμάτων τεστοστερόνης σχετίζεται με εντατικοποίηση της ερυθροποίησης κυρίως μέσω αύξησης της ερυθροποιητίνης. Επομένως, αυξάνεται η παραγωγή των ερυθροκυττάρων. Παρόλο που σε ασθενείς με αναιμία θεωρείται ευεργετική η επίδραση της τεστοστερόνης στην αιμοποίηση, σε όσους λαμβάνουν τεστοστερόνη με φυσιολογική ή αυξημένη τιμή αιματοκρίτη, η ερυθροκυττάρωση που προκαλείται μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα αυξημένο κίνδυνο για θρομβώσεις κυρίως αρτηριακού τύπου, όπως έμφραγμα μυοκαρδίου. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι με τα ενέσιμα σκευάσματα σε σχέση με τα διαδερμικά.
...
Η χρήση αναβολικών έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. O κίνδυνος αυτός φαίνεται ότι αποτελεί αποτέλεσμα της επιταχυνόμενης αθηρωμάτωσης που προκαλεί η χρήση τους, κυρίως μέσω αύξησης των τιμών των λιπιδίων/χοληστερόλης όπως και της αύξησης της αρτηριακής πίεσης. Επιπλέον, στους περισσότερους χρήστες αυξάνεται ο αιματοκρίτης λόγω αύξησης της παραγωγής των ερυθροκυττάρων, που έχει ως αποτέλεσμα αυξημένη γλοιότητα αίματος (δηλαδή το αίμα ρέει πιο δύσκολα ). Αυτός είναι ένας επιπλέον παράγοντας υπερπηκτικής κατάστασης που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση ενός καρδιαγγειακού επεισοδίου.
...
Υπάρχει η αντίληψη ότι όσοι έχουν υψηλό αιματοκρίτη κινδυνεύουν από θρομβώσεις, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω του ότι υπάρχει διαταραχή στη ροή του αίματος στα αγγεία.
...
Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να υποβάλλονται γυναίκες σε κύηση σε έλεγχο μεταλλάξεων γονιδίων που προδιαθέτουν σε θρομβοφιλία στα πλαίσια εκτίμησης της αναγκαιότητας αντιπηκτικής αγωγής στην κύηση. Μάλιστα τις περισσότερες φορές ο έλεγχος γίνεται παρά την αντίθετη γνώμη του ιατρού.
...
Ορισμένοι ασθενείς που λαμβάνουν αγωγή με κουμαρινικά (στην Ελλάδα κυρίως SIntrom) δεν επιτυγχάνουν να διατηρήσουν το INR εντός των θεραπευτικών επιπέδων, αντιθέτως με ελάχιστη δόση φαρμάκου παρατηρείται INR>4 σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις ειδικά τον πρώτο μήνα έναρξης της αγωγής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας.
...
Οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή με κουμαρινικά (Sintrom, Panwafin) συχνά είναι μεγάλης ηλικίας ή έχουν καρδιολογικά προβλήματα και είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός κάθε χρόνο με αντιγριππικό εμβόλιο.
...
Πολλές γυναίνες υποφέρουν από μεγάλη αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως (μηνορραγία), που έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ποιότητα ζωής τόσο τις ημέρες της περιόδου αλλά και γενικότερα, λόγω έντονης κόπωσης και καταβολής δυνάμεων από τη χρόνια σιδηροπενική αναιμία που προκαλείται.
...
Υπάρχει η αντίληψη ότι όσοι έχουν υψηλό αιματοκρίτη κινδυνεύουν από θρομβώσεις, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω του ότι υπάρχει διαταραχή στη ροή του αίματος στα αγγεία.
...
Έγκυες με κιρσούς στα κάτω άκρα διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης θρομβοεμβολικής νόσου (θρόμβωση κάτω άκρων/πνευμονική εμβολή) ειδικά στο τρίτο τρίμηνο της κύησης και την περίοδο της λοχείας.
...
Όσοι έχουν ταξιδέψει σε περιοχές με πολύ υψηλό υψόμετρο, κυρίως ορειβάτες, ίσως έχουν αισθανθεί κάπιια μορφή αδιαθεσίας (“mountain sickness”), που είναι αποτέλεσμα υποξίας, δηλαδή έλλειψης επαρκούς οξυγόνου. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, αίσθημα ζάλης, δύσπνοια, τάση προς έμετο, πονοκέφαλο με ή χωρίς εμβοές, έλλειψη όρεξης, αϋπνία, “μελάνιασμα στα δάκτυλα.
...
Η θεραπεία με κουμαρινικά (ασενοκουμαρόλη/Sintrom, βαρφαρίνη/Panwarphin) δε ρυθμίζεται αναλόγως με την ποσότητα σε mg αλλά με την παράταση του χρόνου προθρομβίνης. Αναλόγως με το νόσημα υπάρχει κάποιος “στόχος” INR που συνήθως κυμαίνεται από 2-3 για την κολπική μαρμαρυγή και την θρομβοεμβολική νόσο και 2.5-3.5 για ασθενείς με μεταλλικές βαλβίδες καρδιάς.
...
Τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα χρησιμοποιούνται πολύ συχνά σε ασθενείς με ιστορικό καρδιαγγειακών συμβαμάτων (πχ. έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) ή σε ασθενείς υψηλού κινδύνου με παράγοντες αθηρωμάτωσης με στόχο την πρόληψη των παραπάνω επεισοδίων. Επίσης, είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος τους μετά από αγγειοπλαστική και τοποθέτηση “stent” για προστασία ώστε να υπάρχει καλύτερη ροή αίματος και να μη θρομβωθεί το “stent”.
...
Οι περισσότερες γυναίκες που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή κατά τη διάρκεια της κύησης συχνά διακόπτουν από μόνες τους την αντιπηκτική αγωγή μετά τον τοκετό παρά τις οδηγίες των γιατρών τους.
...
Τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης είναι ένας γνωστός παράγοντας θρομβοφιλίας που κυρίως σχετίζεται με αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. H υψηλή ομοκυστεΐνη μπορεί να οφείλεται στον τρόπο ζωής και κυρίως σε δίαιτα φτωχή σε φυλικό οξύ ή σε κληρονομικούς παράγοντες (μεταλλαγές στο MTHFR) που παρατηρούνται πολύ συχνά.Η προσπάθεια ελάττωσης της ομοκυστεΐνης βασίζεται στη μεσογειακή δίαιτα που συμπεριλαμβάνει άφθονα φρούτα και λαχανικά, τα οποία έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε φυλικό οξύ.
...
Είναι ευρέως γνωστό ότι οι καπνιστές έχουν υψηλότερες τιμές αιματοκρίτη από τους μη καπνιστές. Γιατί όμως συμβαίνει και πόσο επικίνδυνο είναι;
...
Η απόφαση για την πιο ενδεδειγμένη αντιπηκτική αγωγή σε άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος είναι δύσκολη. Γενικά προτιμάται η λήψη κουμαρινικών με τακτική παρακολούθηση της τιμής INR ή η χορήγηση χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνης. Η τελευταία θεραπεία που η δόση της υπολογίζεται με βάση το σωματικό βάρος έχει φανεί ότι όταν είναι >100Κg δε μπορεί να γίνει σωστός υπολογισμός της κατάλληλης δόσης και χρειάζεται παρακολούθηση με το αποτέλεσμα της δραστικότητας antiXa ώτσε να αποφευχθούν αιμορραγίες ή υποθεραπευτικά επίπεδα.
...
Τα φάρμακα για τη θεραπεία των θρομβώσεων και της πνευμονικής εμβολής λέγονται αντιπηκτικά φάρμακα και μπορεί να είναι είτε ενέσιμα είτε από του στόματος. Η πλέον ενδεδειγμένη αντιπηκτική αγωγή κατά τη διάγνωσηείναι η έναρξη με ενέσεις ηπαρίνης και εν συνεχεία από του στόματος αγωγή με κουμαρινικά αντιπηκτικά για 3-6 μήνες. Πλέον είναι διαθέσιμα νεότερα αντιπηκτικά από του στόματος που μπορούν να δοθούν από την αρχή για το ίδιο χρονικό διάστημα που έχουν επίσημα λάβει ένδειξη (όπως Xarelto, Eliquis,Pradaxa) ή άλλη ενέσιμη αντιπηκτική αγωγή με υποδόρια χορήγηση όπως είναι το fondaparinux (Arixtra)
...
Οδηγίες σχετικές με το φάρμακο και τον τρόπο λήψης
...
Τα άτομα με θρομβοφιλία είναι υψηλού κινδύνου να εκδηλώσουν θρομβοεμβολική νόσο, δηλαδή θρόμβωση στα κάτω άκρα (εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση) και πνευμονική εμβολή. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν τα συμπτώματα της παραπάνω νόσου ώστε έγκαιρα να ζητήσουν ιατρική φροντίδα και να γίνει άμεσα έναρξη ειδικής θεραπευτικής αγωγής.
...
Γενικά θεωρείται ασφαλής η εξαγωγή δοντιού εφόσον το INR είναι εντός θεραπευτικών ορίων (2-3.5) και ο βαθμός δυσκολίας εξαγωγής είναι μικρός. Απαραίτητη είναι η εφαρμογή τοπικών μέτρων αιμόστασης.
...
Οι ασθενείς που λαμβάνουν νεότερα αντιπηκτικά από το στόμα όπως είναι το rivaroxaban (Xarelto), μπορούν να υποβάλονται σε έλεγχο θρομβοφιλίας κανονικά. Η εξέταση που φαίνεται να επηρεάζεται και πρέπει να αξιολογείται με προσοχή είναι ο έλεγχος για αντιπηκτικά του λύκου που σε ορισμένες περιπτώσεις αφορά ψευδώς θετικό αποτέλεσμα.
...
Οι γυναίκες που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή στην κύηση είτε σε θεραπευτική είτε σε προφυλακτική δόση πρέπει να συνεχίσουν την αγωγή τους και στη λοχεία επειδή ο κίνδυνος εκδήλωσης θρομβοεμβολικής νόσου είναι μεγάλος.
...
Όταν τα επίπεδα ομοκυστεΐνης είναι υψηλά συνιστάται έναρξη θεραπείας με υψηλή δόση φυλικού οξέος. Ωστόσο, εάν τα επίπεδα βιταμίνης Β12 είναι χαμηλά μπορεί να επιδεινωθεί η νευρολογική συμπτωματολογία που μπορεί να οφείλεται στην ελαττωμένη βιταμίνη Β12 οπότε και είναι απαραίτητη αρχικά η χορήγηση βιταμίνης Β12 και εν συνεχεία προσθήκη φυλικού οξέος.
...
Ο υψηλός αιματοκρίτης μπορεί να οφείλεται σε μυελοϋπερπλαστικό νόσημα του μυελού των οστών (δηλαδή πρωτοπαθές φαινόμενο) οπότε και ονομάζεται αληθής πολυκυτταραιμία ενώ συνηθέστερα αφορά αποτέλεσμα άλλων νοσημάτων (δηλαδή δευτεροπαθές φαινόμενο) με συχνότερο τη συνύπαρξη αναπνευστικής ανεπάρκειας.
...
Η αιμολυτική νόσος στο έμβρυο και στο νεογνό είναι αποτέλεσμα καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων του εμβρύου και νεογνού από αντισώματα της μητέρας. Αυτά τα αντισώματα παράγονται όταν ερυθρά αιμοσφαίρια του εμβρύου που εκφράζουν κάποιο αντιγόνο που δεν εκφράζεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια της μητέρας εισέρχονται στο αίμα της μητέρας και το ανοσοποιητικό της σύστημα τα αναγνωρίζει ως ξένα.
...
Τα νεότερα αντιπηκτικά φάρμακα από του στόματος που είναι διαθέσιμα (Xarelto, Eliquis και Pradaxa) ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΝΔΕΙΞΗ στην προφύλαξη από θρομβοεμβολική νόσο σε άτομα με προσθετικές βαλβίδες στην παρούσα χρονική στιγμή, λόγω ανεπαρκών δεδομένων ασφάλειας ή μη υπεροχής τους έναντι της βαρφαρίνης που έχει επίσημα ένδειξη.
...
Η εξέταση anti-Xa είναι μία εργαστηριακή μέθοδος που εκτιμά την αναστολή του ενεργοποιημένου παράγοντα Χ (Χα) από την αντιθρομβίνη, στο σημείο ακριβώς που δρα η ηπαρίνη ώστε να έχει αντιπηκτική δράση.
...
Όταν μία γυναίκα έχει ομάδα αίματος με αρνητικό το αντιγόνο D του συστήματος Rhesus στα ερυθρά της αιμοσφαίρια (είναι δηλαδή ομάδα Rh-) τότε εάν κυοφορεί έμβρυο με ομάδα Rh+ υπάρχει κίνδυνος να δημιουργήσει αντισώματα, δηλαδή anti-D αντισώματα.
...
Η εξέταση D-dimers είναι πολύ σημαντική στη διάγνωση της θρομβοεμβολικής νόσου (εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση κάτω άκρων, πνευμονική μεβολή) και στη λήψη απόφασης για άμεση έναρξη αντιπηκτικής αγωγής.
...
Η λήψη κουμαρινικών αντιπηκτικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει ενοχοποιηθεί για σοβαρές ανωμαλίες στην ανάπτυξη του εμβρύου (εμβρυοπάθεια και τοξικότητα της βαρφαρίνης), αιμορραγία του εμβρύου και αυξημένο κίνδυνο αυτόματων αποβολών ή ενδομήτριου θανάτου.
...
Η εξέταση anti-Xa είναι μία εργαστηριακή μέθοδος που εκτιμά την αναστολή του ενεργοποιημένου παράγοντα Χ (Χα) από την αντιθρομβίνη, στο σημείο ακριβώς που δρα η ηπαρίνη ώστε να έχει αντιπηκτική δράση.
...
H εξέταση anti-Xa έχει δημιουργηθεί ώστε να μετρά τα επίπεδα της ηπαρίνης στο πλάσμα (κλασικής ηπαρίνης και χαμηλού μοριακού βάρους) ώστε να ελέγχει κατά πόσο η αντιπηκτική αγωγή είναι ρυθμισμένη στα όρια που απαιτούνται.
...
Ο δείκτης MCV (Mean corpuscular volume) είναι ένα αποτέλεσμα που βλέπουμε στη γενική ανάλυση αίματος και αντανακλά το μέσο όγκο των ερυθροκυττάρων, δηλαδή με απλά λόγια δείχνει αν τα ερυθροκύτταρα είναι μικρά (μικρότερη τιμή MCV από το φυσιολογικό) ή μεγάλα (μεγαλύτερη τιμή MCV από το φυσιολογικό).
...
Η λήψη κουμαρινικών αντιπηκτικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει ενοχοποιηθεί για σοβαρές ανωμαλίες στην ανάπτυξη του εμβρύου (εμβρυοπάθεια και τοξικότητα της βαρφαρίνης), αιμορραγία του εμβρύου και αυξημένο κίνδυνο αυτόματων αποβολών ή ενδομήτριου θανάτου.
...
Παρόλο που η αποδεδειγμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της προεκλαμψίας αποτελεί η αφαίρεση του πλακούντα κατά τον τοκετό, υπάρχει μεγάλη συζήτηση στην επιστημονική κοινότητα για το κατά πόσο η ασπιρίνη μπορεί να αποτελέσει ένα θεραπευτικό μέσο για πρόληψη και αντιμετώπιση της προεκλαμψίας σε γυναίκες με παράγοντες κινδύνου εκδήλωσης της νόσου.
...
Προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα δεδομένα της βιβλιογραφίας ότι η κατανάλωση σοκολάτας κατά τη διάρκεια της κύησης έχει ευεργετικές ιδιότητες κυρίως λόγω της δράσης των φλαβονοειδών ουσιών που περιέχει και της επίδρασής τους στο ενδοθήλιο και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
...
Η χρόνια κατανάλωση αλκοόλ οδηγεί συχνά σε μακροκυττάρωση, δηλαδή στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων μεγαλύτερου μεγέθους με αποτέλεσμα τιμές MCV στη γενική αίματος που κυμαίνονται μεταξύ 100 – 110fl. Επομένως εάν συνυπάρχει αναιμία συνήθως είναι μακροκυτταρική. Στην παθογένεση της αναιμίας εμπλέκεται η απευθείας τοξική δράση του αλκοόλ στο μυελό των οστών, η ανταγωνιστική δράση της αιθανόλης έναντι του φυλλικού οξέος και η χαμηλή πρόσληψη φυλλικού οξέος με την τροφή που παρατηρείται στον αλκοολισμό. Η αποχή από το αλκοόλ διορθώνει ταχέως το μέσο όγκο ερυθρών σε χρονικό διάστημα περίπου μιας εβδομάδας.
...
Το κάνισμα στην εγκυμοσύνη είναι ένας αναγνωρισμένος παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση επιποκών της κύησης που κυρίως αφορούν πρόωρο τοκετό και υπολειπόμενη ανάπτυξη εμβρύου με αποτέλεσμα γέννηση νεογνών μικρού σωματικού βάρους (<2500gr).Παράλληλα αυξάνει τον κλινδυνο για πρόωρη ρήξη υμένων, αποκόλληση πλακούντα ή εμφάνιση προδρομικού πλακούντα. Επίσης έχει συσχετιστεί με υπογονιμότητα και αποβολές πρώτου τριμήνου (ειδικά εάν συνυπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου), αλλά και για αποβολές στα τελευταία τρίμηνα.
...
Είναι η μετάλλαξη στον παράγοντα πήξης V “Leiden”.
...
APC-R είναι η αντίσταση στην ενεργοποιημένη C και είναι μια από τις βασικές εξετάσεις του ελέγχου θρομβοφιλίας.
...
Εάν εξαιρέσουμε τις γυναίκες με ιστορικό θρόμβωσης, γνωστή ασυμπτωματική κληρονομική ή επίκτητη θρομβοφιλία καθώς και τις γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό θρομβώσεων, υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες κινδύνου για θρόμβωση στη λοχεία.
...
Το μεταθρομβωτικό σύνδρομο ή αλλιώς μεταφλεβιδικό σύνδρομο είναι μια επιπλοκή της εν τω βάθει θρόμβωσης του φλεβικού δικτύου των κάτω άκρων. Συμβαίνει μετά από θρόμβωση στα κάτω άκρα σε αντίθεση με τα άνω γιατί σημαντικό ρόλο παίζει η βαρύτητα και η όρθια στάση του σώματος.
...
Αν και είναι εξαιρετικά σπάνιο μπορεί σε ορισμένες οικογένειες να έχουν περισσότερα από ένα μέλη υψηλό αιματοκρίτη που δεν οφείλεται σε δευτεροπαθή αίτια, δηλαδή χρόνια αναπνευστικά ή καρδιολογικά νοσήματα, να είναι όλοι κάτοικοι σε υψηλό υψόμετρο κά.
...
Η αύξηση του αιματοκρίτη συνήθως είναι ένα αντιδραστικό φαινόμενο και δεν οφείλεται σε “αιματολογικά νοσήματα”, δηλαδή νοσήματα του μυελού των οστών που οδηγούν σε αυξημένη παραγωγή ερυθροκυττάρων. Συνήθως οφείλεται σε χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, χαρακτηριστικά οι καπνιστές γνωρίζουν ότι “το κάπνισμα αυξάνει τον αιματοκρίτη”. Ωστόσο, κι άλλα αίτια μπορεί να οδηγούν σε αύξηση του αιματοκρίτη όπως υπέρταση και άλλα καρδιαγγειακά νοσήματα ή νεοπλάσματα (πλήρης κατάλογος σε άλλο άρθρο).
...
Υπάρχουν κάποιες μορφές πολλαπλού μυελώματος που δεν έχει ένδειξη η έναρξη θεραπείας, αλλά απαιτείται στενή παρακολούθηση.
...
Είναι ένα συχνό ερώτημα που υποβάλουν οι ασθενείς με παθολογική ανοσοκαθήλωση κυρίως λόγω της ελλιπούς ενημέρωσης, από το άγχος που προκαλείται από όσα διαβάζουν στο διαδίκτυο ή από συζητήσεις με άλλους ασθενείς.
...
Ανοσολογικά αίτια
...
MGUS (Monoclonal Gammopathy of Unknown Significance) ή αλλιώς Μονοκλωνική Γαμμαπάθεια Άγνωστης Σημασίας είναι η παρουσία παραπρωτεΐνης στον ορό (παθολογική ανοσοκαθήλωση) χωρίς να πληρούνται τα κριτήρια για τη διάγνωση άλλου νοσήματος που συνοδεύεται από μονοκλωνική γαμμαπάθεια (πχ. Πολλαπλό Μυέλωμα, Νόσος Waldestrom, Λέμφωμα).
...
Ο υψηλός αιματοκρίτης που οφείλεται σε αύξηση των ερυθροκυττάρων ( ερυθροκυττάρωση ) μπορεί να είναι πρωτοπαθές φαινόμενο, δευτεροπαθές φαινόμενο στα πλαίσια άλλων νοσημάτων ή άγνωστης αιτιολογίας (ιδιοπαθές).
...
Η αύξηση του αιματοκρίτη σε ορισμένες περιπτώσεις δεν οφείλεται σε αύξηση της ερυθροκυτταρικής μάζας. Σε αυτές τις περιπτώσεις καλείται “φαινομενική”
...
Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενα άρθρα η αύξηση των αιμοπεταλίων σχετίζεται με υπερπηκτικότητα του αίματος και θρομβώσεις. Ωστόσο, εξαιρετικά υψηλές τιμές αιμοπεταλίων (συνήθως>1000000/μL) μπορεί να έχουν αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή αιμορραγία! Τόσο υψηλές τιμές συνήθως παρατηρούνται στην ιδιοπαθή θρομβοκυττάρωση και μια από τις επιπλοκές του νοσήματος είναι η εμφάνιση επίκτητης νόσου Willebrand που είναι μια αιμορραγική διαταραχή. Η διάγνωση γίνεται εργαστηριακά με μέτρηση του παράγοντα Willebrand (WAg, Rcof) και με τον έλεγχο λειτουργικότητας αιμοπεταλίων PFA-100. Η θεραπεία βασίζεται στη θεραπεία της θρομβοκυττάρωσης και μέχρι να μειωθεί η τιμή των αιμοπεταλίων η χορήγηση ασπιρίνης ή αντιπηκτική αγωγής είναι επικίνδυνη.
...
Για να γίνει κάποιος εθελοντής αιμοδότης πρέπει να έχει τιμή αιμοσφαιρίνης >12.5g/dL εάν είναι γυναίκα και >13.5g/dL εάν είναι άνδρας. Γενικότερα, επικρατεί η άποψη ότι “όσοι έχουν υψηλή αιμοσφαιρίνη/αιματοκρίτη” πρέπει να δίνουν αίμα γιατί εκτός ότι προσφέρουν αίμα σε κάποιον που το έχει ανάγκη, κάνουν καλό και στο δικό τους οργανισμό.
...
Το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο είναι ένα νόσημα που σχετίζεται με θρομβώσεις (αρτηριακές - φλεβικές) και/ή με επιπλοκές της κύησης και καθέξιν αποβολές. Μπορεί να είναι πρωτοπαθές νόσημα ή δευτεροπαθές στα πλαίσια άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων (πχ. Συστηματικός Ερυθυματώδης Λύκος). Χαρακτηριστικά οι ασθενείς εμφανίζουν επαναλαμβανόμενες φλεβικές θρομβώσεις (ακόμα και υπό αντιπηκτική αγωγή σε θεραπευτική δόση), εγκεφαλικά επεισόδια σε νεαρή ηλικία και οι γυναίκες καθέξιν αποβολές 1ου τριμήνου.
...
Η καλύτερη θεραπεία για την αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας είναι η χορήγηση σιδήρου από το στόμα (δισκία – πόσιμα διαλύματα). Είναι ασφαλής, εύκολη στη χορήγηση, οικονομική και αποτελεσματική. Κυκλοφορούν πολλά διαφορετικά σκευάσματα που διαφέρουν ανάλογα με τη δόση του σιδήρου που περιέχουν, τη γενικότερη σύστασή του, τη χημική μορφή (δισθενής – τρισθενής) και τον τρόπο αποδέσμευσης του σιδήρου (ταχεία ή παρατεταμένη αποδέσμευση).
...
Διατροφή
...
Καθημερινά απομακρύνονται από την κυκλοφορία γηρασμένα ερυθρά αιμοσφαίρια που αποδίδουν περίπου 20-25 mg σιδήρου. Ο σίδηρος αυτός χρησιμοποιείται για τη σύνθεση νέων ερυθρών. Παρόλα αυτά, οι ανάγκες είναι περισσότερες γιατί σε υγιείς ενήλικες αποβάλλεται καθημερινά 1mg σιδήρου, με τη φυσιολογική απόπτωση των επιθηλιακών κυττάρων της επιδερμίδας, του βλεννογόνου της γαστρεντερικής και της ουροποιητικής οδού. Επίσης λίγα ερυθρά μπορεί να απομακρυνθούν με τα ούρα και τα κόπρανα.
...
Οι ηλικιωμένοι συχνά εμφανίζουν αναιμία. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπια, ορισμένες φορές όμως είναι βαριά και μπορεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει την ποιότητα ζωής. Το ποσοστό των ατόμων που εμφανίζει αναιμία αυξάνεται με την ηλικία και σε ηλικία >85 ετών σχεδόν 1 στους 4 εμφανίζει αναιμία.
...
H απάντηση είναι όχι. Η αντιπηκτική αγωγή βοηθά στην πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων σε αυτήν την ομάδα ασθενών που είναι αυξημένη. Ωστόσο, δεν πρέπει το όφελος από την χορήγηση να είναι χαμηλότερο από τον κίνδυνο αιμορραγίας οπότε υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις που βασίζονται στην ηλικία, το φύλο και άλλα υποκείμενα νοσήματα. Δεν πρέπει να συγχέεται η λήψη ασπιρίνης ως αντιπηκτική αγωγή, αφού η ασπιρίνη ανήκει σε άλλη κατηγορία φαρμάκων, τα αντιαιμοπεταλιακά.
...
Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθώ στις ενδείξεις αντιπηκτικής αγωγής στην κολπική μαρμαρυγή που δεν είναι στα πλαίσια βαλβιδοπάθειας. Η αντιπηκτική αγωγή βοηθά στην πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων σε αυτήν την ομάδα ασθενών, που είναι αυξημένου κινδύνου. Ωστόσο, πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψιν και ο κίνδυνος αιμορραγίας ως ανεπιθύμητη ενέργεια. Γι΄αυτό το λόγο υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ώστε να χορηγείται όποτε είναι απαραίτητη,δηλαδή όσο πιο ισχυρός είναι ο κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο.
...
Σε όσους έχουν ομάδα αίματος Ο έχει βρεθεί ότι ο παράγοντας von Willebrand είναι κατά 25-35% χαμηλότερος από ότι στις άλλες ομάδες αίματος (Α, Β, ΑΒ).Ορισμένοι ασθενείς με νόσο von Willebrand έχουν οριακά χαμηλότερες του φυσιολογικού μετρήσεις του παράγοντα και δεν έχουν καθόλου αιμορραγικό ιστορικό. Πρέπει να αναζητάται πάντα κατά τη διάγνωση και η ομάδα αίματος γιατί οι οριακά παθολογικές μετρήσεις το πιθανότερο οφείλονται στην ομάδα αίματος Ο και ίσως σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να τροποποιούνται τα όρια στα οποία τίθεται η διάγνωση.
...
Η νόσος von Willebrand είναι ένα νόσημα όπου ο ασθενής αιμορραγεί εύκολα ή εμφανίζει “μελανιές” στο σώμα ακόμα και μετά από ήπιο τραυματισμό. Οι ασθενείς αναφέρουν συχνά επεισόδια επίσταξης (“αιμορραγία από τη μύτη”), αιμορραγία από τα ούλα ή το βούρτσισμα των δοντιών.Oι γυναίκες χαρακτηριστικά αναφέρουν ότι η περίοδό τους κρατάει πολλές ημέρες και εμφανίζουν μεγάλη αιμορραγία με παρουσία πηγμάτων αίματος.Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι τόσο ήπια που ο ασθενείς δε μαθαίνουν ποτέ για το νόσημά τους αφού δεν έχουν χρειαστεί ιατρική φροντίδα.
...
Η αιμορροφιλία είναι ένα νόσημα όπου επηρεάζεται η πήξη του αίματος, δε μπορεί να δημιουργηθεί θρόμβος γιατί λείπει κάποιος βασικός παράγοντας πήξης με αποτέλεσμα οι πάσχοντες να αιμορραγούν πολύ εύκολα. Ορισμένες φορές οι αιμορραγίες είναι πολύ σοβαρές έως και απειλητικές για τη ζωή.
...
Η αιμορροφιλία είναι ένα σοβαρό κληρονομικό νόσημα. Οι ασθενείς αιμορραγούν εύκολα και μπορεί να παρουσιάζουν μετά ήπιο τραυματισμό αίμαρθρα και αιματώματα. Ανάλογα με το ποιος παράγοντας πήξης λείπει παίρνουν την αντίστοιχη ονομασία και στη βαριά νόσο ο παράγοντας είναι <1% του φυσιολογικού.
...
Η απάντηση είναι όχι!
...
Οι γυναίκες με νόσο von Willebrand μπορούν να τεκνοποιήσουν κανονικά αλλά πρέπει να παρακολουθούνται στενά καθόλη τη διάρκεια της κύησης και της λοχείας, ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα μια πιθανή αιμορραγία.
...
Η αιμορροφιλία είναι ένα σοβαρό κληρονομικό νόσημα. Οι ασθενείς αιμορραγούν εύκολα και μπορεί να παρουσιάζουν μετά ήπιο τραυματισμό αίμαρθρα και αιματώματα. Ανάλογα με το ποιος παράγοντας πήξης λείπει παίρνουν την αντίστοιχη ονομασία και στη βαριά νόσο ο παράγοντας είναι <1% του φυσιολογικού.
...
Η θρόμβωση από αντιπηκτικά είναι μια σπάνια ανεπιθύμητη ενέργεια των φαρμάκων και μπορεί να συμβεί σε περιπτώσεις που περιγράφω στη συνέχεια.
...
Η θρόμβωση από αντιπηκτικά είναι μια σπάνια ανεπιθύμητη ενέργεια των φαρμάκων και μπορεί να συμβεί σε περιπτώσεις που περιγράφω στη συνέχεια.
...
Η αντίσταση στα κουμαρινικά αντιπηκτικά (Sintrom, Panwarfin) είναι η αδυναμία παράτασης του χρόνου προθρομβίνης (INR) σε θεραπευτικά όρια παρά τη συνταγογράφηση του φαρμάκου σε συνήθεις δόσεις. Ωστόσο, οι υψηλές απαιτήσεις σε κουμαρινικά δε σημαίνουν απαραίτητα και αντίσταση γιατί σημαντικό ρόλο παίζει η διατροφή, ο μεταβολισμός κ.ά. Γενικά θεωρούμε ως αντίσταση την αδυναμία επίτευξης INR στόχου με δόση βαρφαρίνης >105mg/εβδομάδα ή >15mg ημέρα. Η κατάσταση αυτή δεν πρέπει να συγχέεται με την αποτυχία του φαρμάκου, δηλαδή εμφάνιση νέου θρομβωτικού επεισοδίου παρά τη θερπαευτική δόση. Χαρακτηριστικό αυτών των ασθενών είναι ότι χρειάζονται μικρότερες δόσεις βιταμίνης Κ για να αναστρέψουν τη δράση της βαρφαρίνης (“υπερευαισθησία στη βιταμίνη Κ”).
...
Η πυλαία φλέβα αποτελεί ένα σημαντικό αγγείο που παρέχει τα 3/4 της αιμάτωσης του ήπατος και δημιουργείται από τη συνένωση της άνω μεσεντερίου και σπληνικής φλέβας. Η θρόμβωση στην πυλαία φλέβα είναι ένα αρκετά σοβαρό νόσημα με χρόνιες επιπλοκές. Ονομάζεται και “σπλαγχνική θρόμβωση” και αποτελεί μία από τις λεγόμενες θρομβώσεις σε ασυνήθεις θέσεις.
...
Η Κληρονομική Αιμορραγική Τηλαγγειεκτασία (Rendu-Osler-Weber) είναι ένα κληρονομικό νόσημα και οι πάσχοντες παρουσιάζουν αιμορραγίες συνήθως από τη μύτη (επίσταξη ή βαριά ρινορραγία) καθώς και αιμορραγίες από το πεπτικό λόγω παρουσίας αγγειοδυσπλασιών.Οι ασθενείς χρειάζονται χρόνια υποκατάσταση με σίδηρο και σε ορισμένες καταστάσεις μεταγγίσεις.Σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι πολύ σοβαρά, επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής και από τις συχνές μεταγγίσεις δημιουργούνται αλλοαντισώματα με αποτέλεσμα να κάνουν δύσκολη την ανεύρεση συμβατών μονάδων αίματος.
...
H σιδηροπενική αναιμία, δηλαδή η αναιμία από έλλειψη σιδήρου, αποτελεί τη πιο συχνή μορφή αναιμίας και από τα πιο σοβαρά θέματα δημόσιας υγείας σε παγκόσμια κλίμακα. Στις αναπτυσσόμενες χώρες κυρίως οφείλεται σε υποσιτισμό, ωστόσο και στις αναπτυγμένες χώρες αποτελεί συχνό φαινόμενο αφού σε ορισμένες καταστάσεις οι ανάγκες σε σίδηρο είναι υψηλές που ίσως δεν καλύπτονται με τη λήψη σιδήρου από τις τροφές.Φυσιολογικές καταστάσεις που οι ανάγκες σε σίδηρο είναι αυξημένες αποτελεί η ανάπτυξη-εφηβεία και η εγκυμοσύνη. Επίσης αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο κυρίως λόγω απώλειας έχουν και οι γυναίκες με μεγάλη αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση όπως και οι συχνοί αιμοδότες. Στις παράνω περιπτώσεις πιθανόν να χρειαστεί υποκατάσταση σιδήρου από το στόμα εάν εκτός από τη σιδηροπενία εκδηλωθεί και αναιμία.
...
Η μεσογειακή αναιμία (θαλασσαιμία) αποτελεί ένα κληρονομικό νόσημα που σχετίζεται με μεταλλαγές στα γονίδια της αιμοσφαιρίνης (β και α αλυσίδα αιμοσφαιρίνης). Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μεταλλαγές με αποτέλεσμα να παράγεται λιγότερη ή καθόλου β-αλυσίδα (β-μεσογειακή αναιμία ή β-θαλασσαιμία) και αντίστοιχα βλάβες στην α-αλυσίδα (α-μεσογειακή αναιμία ή α-θαλασσαιμία). Τα νοσήματα αυτά είναι πολύ σοβαρά, οι πάσχοντες χρειάζονται συχνές μεταγγίσεις και έχουν επιπτώσεις από υπερφόρτωση του οργανισμού με σίδηρο.
...
Η ιδιοπαθής θρομβοκυττάρωση αφορά ένα χρόνιο μυελοϋπερπλαστικό νόσημα που συχνά διαγιγνώσκεται και σε νεαρές γυναίκες. Δεν απαιτείται πάντα θεραπεία αλλά τακτική αιματολογική παρακολούθηση.Η ανάγκη για έναρξη θεραπείας συνήθως εξαρτάται από το ιστορικό θρομβώσεων που είναι και οι κύριες επιπλοκές του νοσήματος, από τον αριθμό των αιμοπεταλίων, την ύπαρξη συμπτωμάτων και τις άλλες συννοσηρότητες (κυρίως καρδιαγγειακά νοσήματα) που στις νεαρές ηλικίες απουσιάζουν.
...
Ο αυξημένος κίνδυνος θρομβοεμβολικής νόσου σε γυναίκες που λαμβάνουν από του στόματος αντισυλληπτικά δισκία είναι γνωστός. Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερες γυναίκες ελέγχονται για θρομβοφιλία (κυρίως για κληρονομικούς παράγοντες) ακόμα κι όταν δεν υπάρχει κανένα ιστορικό θρομβώσεων στο παρελθόν, άλλοι παράγοντες κινδύνου, αλλά ούτε και ιστορικό θρομβώσεων στην οικογένεια. Αυτή η καινούρια “μοντέρνα προσέγγιση” δεν είναι βασισμένη σε κατευθυντήριες οδηγίες γιατί δεν έχει αποδειχθεί ότι ωφελεί ο έλεγχος, αφού στις περισσότερες που θα συμβεί η θρόμβωση ο έλεγχος είναι αρνητικός. Παρόλα αυτά, ορισμένες φορές η απαίτηση από την πλευρά της γυναίκας είναι επιτακτική και το άγχος του ιατρού συχνά οδηγεί σε περιττούς ελέγχους.
...
H συσχέτιση των αεροπορικών ταξιδιών μεγάλης διάρκειας με τη θρομβοεμβολική νόσο είναι ήδη αναγνωρισμένη από τη δεκατία του 50.Αρχικά είχε ονομαστεί “σύνδρομο οικονομικής θέσης” αν και πλέον έχει αποδειχθεί σε μελέτες ότι δεν υπάρχει διαφορά με τη διακεκριμένη θέση.Φαίνεται ότι σημασία έχει η θέση και λιγότερος κίνδυνο διατρέχουν όσοι κάθονται στο διάδρομο από ότι στο παράθυρο.
...
Η προεκλαμψία αφορά ένα σύνδρομο που συνήθως εκδηλώνεται μετά την 20 εβδομάδα της κύησης. Χαρακτηρίζεται από εμφάνιση υπέρτασης (συνήθως συνδυάζεται με πρωτεϊνουρία, όχι απαραίτητα) σε γυναίκες χωρίς ιστορικό υπέρτασης. Σοβαρή υπέρταση και ευρήματα και από άλλα όργανα (συνήθως ήπαρ-νεφροί) θεωρούνται σοβαρές εκδηλώσεις της νόσου. Ωστόσο και σε γυναίκα με ιστορικό υπέρτασης, όταν υπάρχει εμφάνιση πρωτεϊνουρίας ή δυσλειτουργίας άλλων οργάνων καθώς και επιδείνωση της υπέρτασης μετά την 20η εβδομάδα της κύησης πρέπει να γίνει διερεύνηση για το ενδεχόμενο της προεκλαμψίας.
...
Το σύνδρομο HELLP πιθανότατα αντιπροσωπεύει μια σοβαρή μορφή προεκλαμψίας. Παρόλα αυτά η συσχέτιση προεκλαμψίας-συνδρόμου HELLP παραμένει αμφιλεγόμενη. Μία στις πέντε γυναίκες με σοβαρή προεκλαμψία θα εμφανίσει σύνδρομο HELLP ενώ αντίστοιχο ποσοστό με σύνδρομο HELLP δεν εμφανίζει υπερτασικό σύνδρομο της κύησης με ή χωρίς πρωτεϊνουρία που αποτελούν διαγνωστικά κριτήρια της προεκλαμψίας.
...
Παρόλο που η θρόμβωση διαφέρει από την αθηροσκλήρυνση σε ό,τι αφορά τον παθοφυσιολογικό μηχανισμό που την προκαλει, συχνά στο ίδιο άτομο μπορεί να υπάρχει αθηρωμάτωση και παρουσία θρόμβων στα αγγεία. Συνήθως αυτό το φαινόμενο παρατηρείται στα καρδιαγγεικά νοσήματα (πχ. ισχαιμική καρδιοπάθεια/έμφραγμα, εγκεφαλικά επεισόδια) με υψηλή θνητότητα αν δεν υπάρξει έγκαιρη αντιμετώπιση.
...
Η κύηση αποτελεί ένα πολύπλοκο και θα έλεγα μυστηριώδες φαινόμενο αφού ο οργανισμός της μητέρας πρέπει να προσαρμοστεί στα άγνωστα για αυτόν χρωμοσώματα του πατέρα, που «εισβάλλουν» για να δώσουν στο έμβρυο το 50% της γενετικής του ταυτότητας. Θεωρητικά το παραπάνω φαινόμενο αποτελεί ένα είδος μεταμόσχευσης που προϋποθέτει την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος της μητέρας, ώστε να γίνει η γονιμοποίηση.
...
Τα κληρονομικά αίτια θρομβοφιλίας είναι πολλαπλά και διαφορετικής βαρύτητας το καθένα.Αν κάποιος υποβληθεί σε έλεγχο κληρονομικής θρομβοφιλίας και ανευρεθούν θετικά ευρήματα, τότε πρέπει να συναξιολογηθούν από τον ειδικό με το ιστορικό του, δηλαδή για ποιον λόγο έγιναν οι εξετάσεις (ιστορικό φλεβικών ή αρτηριακών θρομβώσεων, καθέξιν αποβολές, καρδιαγγεικά νοσήματα) και με το οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή εάν κάποια μέλη της οικογένειας έχουν ιστορικό θρομβωτικών επεισοδίων. Κάποια αίτια θρομβοφιλίας αυξάνουν πολύ τον κίνδυνο θρομβώσεων, κάποια άλλα λιγότερο, γι’ αυτό πρέπει να είναι καταγεγραμμένα στο βιβλιάριο υγείας για να μπορεί ευκολότερα να αξιολογηθεί ο κίνδυνος. Γενικά, πολύ μεγάλος κίνδυνος υπάρχει όταν ανευρεθεί μετάλλαξη σε ομοζυγωτία στον παράγοντα V-Leiden ή σπανιότερα στην προθρομβίνη II-20210 ή διπλή ετεροζυγωτία Leiden-20210.
...
Στην κύηση υπάρχει μια φυσιολογική αλλαγή του αιμοστατικού μηχανισμού και των συνθηκών ροής του αίματος στα αγγεία ώστε να δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες εμφύτευσης, επαρκούς αιματικής ροής στην μητροπλακουντιακή κυκλοφορία και ομαλής ανάπτυξης του εμβρύου. Για να μειωθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας στα πρώιμα στάδια αυξάνονται οι παράγοντες πήξης, μειώνονται οι φυσικοί ανασταλτές τους όπως και η ινωδολυτική δραστηριότητα. Παράλληλα, συνυπάρχει φλεβική στάση και αυξημένη παρουσία οιστρογόνων με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια «υπερπηκτική» κατάσταση. Επομένως, οι έγκυες έχουν αυξημένο κίνδυνο θρομβοεμβολικής νόσου σε σχέση με τις γυναίκες αντίστοιχης ηλικίας, παρόλα αυτά ο κίνδυνος παραμένει χαμηλός σε 1:1000 κυήσεις. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης αποτελούν η ηλικία της μητέρας εάν είναι >35 έτη με πολλαπλές κυήσεις στο παρελθόν, ιστορικό θρομβοεμβολικής νόσου ή ιστορικό θρόμβωσης στην οικογένεια, ιστορικό συγγενούς ή επίκτητης θρομβοφιλίας, παχυσαρκία, ακινητοποίηση και κιρσοί κάτω άκρων, κάπνισμα ή νοσήματα με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης θρομβώσεων όπως μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα, νεφρωσικό σύνδρομο, αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο. άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο αποτελούν νοσηρότητα της κύησης όπως προεκλαμψία ή σοβαρή μαιευτική αιμορραγία και η λοχεία. Η θρομβοφιλία της κύησης μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα φλεβικές θρομβώσεις (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και πνευμονική εμβολή ή θρόμβωση σε ασυνήθεις θέσεις ειδικά αν συνυπάρχουν άλλα νοσήματα που προδιαθέτουν), αρτηριακές θρομβώσεις (αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα μυοκαρδίου) ή νοσηρότητα της κύησης (υποτροπιάζουσες αυτόματες αποβολές σε έμβρυα μικρότερα των 20 εβδομάδων, γέννηση νεκρού εμβρύου, προεκλαμψία, σύνδρομο HELLP, μη αύξηση σωματικού βάρους εμβρύου, αποκόλληση πλακούντα). Ωστόσο, η θρόμβωση είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο και δε σημαίνει ότι όσοι έχουν εξεταστεί και βρεθεί να φέρουν γονίδια κληρονομική θρομβοφιλίας θα αναπτύξουν και θρόμβωση. Οι περισσότεροι δε θα αναπτύξουν ποτέ θρόμβωση και σχεδόν στις μισές περιπτώσεις θρομβώσεων δεν ανευρίσκεται σαφές αίτιο θρομβοφιλίας. Στην κύηση σημαντικότεροι παράγοντες αποβολών αποτελούν χρωμοσωμιακές ανωμαλίες του εμβρύου, δομικές ανωμαλίες της μήτρας, ανοσολογικά ή ενδοκρινολογικά αίτια που μπορεί να συνυπάρχουν ή όχι με θρομβοφιλική προδιάθεση. Επομένως, έλεγχος θρομβοφιλίας πρέπει να γίνεται μόνο όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις που θα τροποποιήσουν τη θεραπευτική αντιμετώπιση της εγκύου, ειδάλλως το άγχος που επιφορτίζεται το ζευγάρι και το κόστος των εξετάσεων που προκύπτει οφείλει να είναι απαγορευτικό.
...
Η αντιπηκτική αγωγή στην κύηση ενδείκνυται για πρόληψη και θεραπεία φλεβοθρόμβωσης σε γυναίκες με ή χωρίς ιστορικό θρομβοφιλίας, πρόληψη και θεραπεία εμβολής σε γυναίκες με αντικατάσταση καρδιακών βαλβίδων, πρόληψη επανειλημμένων αποβολών σε γυναίκες με αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο σε συνδυασμό με ασπιρίνη.
...
Είναι συχνό φαινόμενο γυναίκες με την πρώτη αποβολή να υποβάλλονται σε πλήρη έλεγχο θρομβοφιλίας με αποτελέσματα συχνά να βρίσκονται θετικά αποτελέσματα που δε σχετίζονταν με την αποβολή, να δημιουργείται άγχος στις επόμενες κυήσεις και ιδιαίτερη πίεση στους μαιευτήρες ή αιματολόγους για συνταγογράφηση αντιπηκτικής αγωγής στις επόμενες κυήσεις.
...
Η φυσιολογική κύηση σχετίζεται με μέτρια μείωση των επιπέδων της αιμοσφαιρίνης “φυσιολογική αναιμία της κύησης” ή “αναιμία εξ αραιώσεως”. Η μείωση οφείλεται σε αύξηση του όγκου του πλάσματος παρά την παράλληλη αύξηση της ερυθροκυτταρικής μάζας. Η μεγαλύτερη δυσαναλογία μεταξύ του ρυθμού με τον οποίο το πλάσμα και τα ερυθρά προστίθενται στη μητρική κυκλοφορία συμβαίνει κατά το όψιμο δεύτερο και το πρώιμο τρίτο τρίμηνο. Πλησιάζοντας στο τέλος, η συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης αυξάνει λόγω της διακοπής της αύξησης του όγκου του πλάσματος ενώ συνεχίζει να αυξάνει η μάζα της αιμοσφαιρίνης.
...
Με το παρόν άρθρο ήθελα να δώσω ορισμένες συμβουλές - γενικές οδηγίες στους ασθενείς με αιμορραγική διάθεση στα πλαίσια κληρονομικών νοσημάτων, δηλαδή κληρονομική έλλειψη παραγόντων πήξης (αιμορροφιλίες) και νόσο von Willebrand.
...
Κατά τη διάρκεια της κύησης παρατηρείται συχνά αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, κυρίως λόγω αυξημένης κυκλοφορίας στο αίμα των ουδετεροφίλων πολυμορφοπυρήνων (ουδετεροφιλία). Η αύξηση των ουδετεροφίλων αρχίζει από το δεύτερο μήνα της κύησης και οι μέγιστες τιμές ανευρίσκονται στο δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο. Η αύξηση αυτή χαρακτηρίζεται ως «φυσιολογική», ο δε αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 9000 έως 15000 κύτταρα/μL, αν και σε ορισμένες μελέτες αναφέρονται τιμές λευκών αιμοσφαιρίων έως και 29000 /μL.
...
Παρόλο που οι τιμές των αιμοπεταλίων παραμένουν στις τιμές των μη-εγκύων σε μη επιπλεγμένες κυήσεις, οι μέσες τιμές αιμοπεταλίων των εγκύων μπορεί να είναι ελαφρώς ελαττωμένες από τις υγιείς μη-έγκυες γυναίκες, χωρίς ωστόσο να αντανακλά την πλειονότητα των εγκύων.
...
Η φυσιολογική κύηση σχετίζεται με μέτρια μείωση των επιπέδων της αιμοσφαιρίνης “φυσιολογική αναιμία της κύησης” ή “αναιμία εξ αραιώσεως”. Η μείωση οφείλεται σε αύξηση του όγκου του πλάσματος παρά την παράλληλη αύξηση της ερυθροκυτταρικής μάζας. Η μεγαλύτερη δυσαναλογία μεταξύ του ρυθμού με τον οποίο το πλάσμα και τα ερυθρά προστίθενται στη μητρική κυκλοφορία συμβαίνει κατά το όψιμο δεύτερο και το πρώιμο τρίτο τρίμηνο. Πλησιάζοντας στο τέλος, η συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης αυξάνει λόγω της διακοπής της αύξησης του όγκου του πλάσματος ενώ συνεχίζει να αυξάνει η μάζα της αιμοσφαιρίνης.
...
Η θρομβοφιλία μπορεί να είναι επίκτητη (δευτεροπαθής) ή κληρονομική (πρωτοπαθής). Η επίκτητη θρομβοφιλία είναι πιο συχνή και δημιουργείται στα πλαίσια άλλων νοσημάτων που συνυπάρχουν και αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης. Η κληρονομική είναι πιο σπάνια και οφείλεται σε συγκεκριμένα γονίδια που μεταβιβάζονται από τους γονείς στα παιδιά. Όσοι έχουν θρομβοφιλία δεν είναι απαραίτητο ότι θα έχουν και θρομβώσεις αλλά έχουν προδιάθεση να δημιουργήσουν κυρίως υπό ορισμένες συνθήκες.
...
ΑΡΧΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
...
Τα κουμαρινικά είναι φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα και ανήκουν στην κατηγορία των αντιπηκτικών, δηλαδή προστατεύουν από τη δημιουργία θρόμβωσης. Στην Ελλάδα κυκλοφορεί η ασενοκουμαρόλη (Sintrom) και η βαρφαρίνη (Panwarfin).
...
Το μαιευτικό αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο είναι μία επίκτητη κατάσταση (δηλαδή δεν είναι κληρονομική), το πιθανότερο αυτοάνοσης αιτιολογίας και αποτελεί μία υποκατηγορία του αντιφωσφολιπιδικού συνδρόμου. Εμφανίζεται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είτε από την πρώτη κύηση είτε σε γυναίκες που έχουν ήδη επιτυχημένες κυήσεις. Το πρωτοπαθές σχετίζεται μόνο με την κύηση και τα αντισώματα που δημιουργούνται είναι παροδικά και οι γυναίκες συνήθως δεν έχουν αυξημένο κίνδυνο για θρομβώσεις εκτός κύησης.
...
Είναι συχνό φαινόμενο γυναίκες με την πρώτη αποβολή να υποβάλλονται σε πλήρη έλεγχο θρομβοφιλίας με αποτελέσματα συχνά να βρίσκονται θετικά αποτελέσματα που δε σχετίζονταν με την αποβολή, να δημιουργείται άγχος στις επόμενες κυήσεις και ιδιαίτερη πίεση στους μαιευτήρες ή αιματολόγους για συνταγογράφηση αντιπηκτικής αγωγής στις επόμενες κυήσεις.
...
Αποφάσισα να γράψω γι’ αυτό το θέμα επειδή πολλά άτομα αναζητούν συμβουλή από αιματολόγους με ιδιαίτερη ανησυχία για το αν θα πάθουν θρόμβωση επειδή βρέθηκε μετάλλαξη στην πρωτεΐνη MTHFR(C677T), ένα εύρημα όχι και τόσο σπάνιο αφού έως 40% του πληθυσμού είναι ετεροζυγώτες και 10% του πληθυσμού ομοζυγώτες.
...
Στην οξεία θρόμβωση τα επίπεδα της αντιθρομβίνης και των πρωτεϊνών C και S μπορεί προσωρινά να μειωθούν, ενώ τα επίπεδα του ινωδογόνου και του παράγοντα VIII να αυξηθούν γιατί δρουν ως πρωτεΐνες οξείας φάσης. Γι΄αυτό καλύτερα είναι να καθυστερεί ο έλεγχος το λιγότερο κατά 6 εβδομάδες.
...
Η απόφαση για τον αν θα γίνει έλεγχος θρομβοφιλίας πρέπει να βασίζεται από το αν το θετικό αποτέλεσμα θα επηρεάσει τις θεραπευτικές αποφάσεις!!! Αλλιώς έχει ως αποτέλεσμα αδικαιολόγητο άγχος και περιττά έξοδα…
...
Στην κύηση υπάρχει μια φυσιολογική αλλαγή του αιμοστατικού μηχανισμού και των συνθηκών ροής του αίματος στα αγγεία ώστε να δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες εμφύτευσης, επαρκούς αιματικής ροής στην μητροπλακουντιακή κυκλοφορία και ομαλής ανάπτυξης του εμβρύου. Για να μειωθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας στα πρώιμα στάδια αυξάνονται οι παράγοντες πήξης, μειώνονται οι φυσικοί ανασταλτές τους όπως και η ινωδολυτική δραστηριότητα. Παράλληλα, συνυπάρχει φλεβική στάση και αυξημένη παρουσία οιστρογόνων με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια «υπερπηκτική» κατάσταση. Επομένως, οι έγκυες έχουν αυξημένο κίνδυνο θρομβοεμβολικής νόσου σε σχέση με τις γυναίκες αντίστοιχης ηλικίας, παρόλα αυτά ο κίνδυνος παραμένει χαμηλός σε 1:1000 κυήσεις. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης αποτελούν η ηλικία της μητέρας εάν είναι >35 έτη με πολλαπλές κυήσεις στο παρελθόν, ιστορικό θρομβοεμβολικής νόσου ή ιστορικό θρόμβωσης στην οικογένεια, ιστορικό συγγενούς ή επίκτητης θρομβοφιλίας, παχυσαρκία, ακινητοποίηση και κιρσοί κάτω άκρων, κάπνισμα ή νοσήματα με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης θρομβώσεων όπως μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα, νεφρωσικό σύνδρομο, αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο. άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο αποτελούν νοσηρότητα της κύησης όπως προεκλαμψία ή σοβαρή μαιευτική αιμορραγία και η λοχεία.
...
Η αντιπηκτική αγωγή στην κύηση ενδείκνυται για πρόληψη και θεραπεία φλεβοθρόμβωσης σε γυναίκες με ή χωρίς ιστορικό θρομβοφιλίας, πρόληψη και θεραπεία εμβολής σε γυναίκες με αντικατάσταση καρδιακών βαλβίδων, πρόληψη επανειλημμένων αποβολών σε γυναίκες με αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο σε συνδυασμό με ασπιρίνη.
...