Αντιπηκτική αγωγή στην κύηση
Η αντιπηκτική αγωγή στην κύηση ενδείκνυται για πρόληψη και θεραπεία φλεβοθρόμβωσης σε γυναίκες με ή χωρίς ιστορικό θρομβοφιλίας, πρόληψη και θεραπεία εμβολής σε γυναίκες με αντικατάσταση καρδιακών βαλβίδων, πρόληψη επανειλημμένων αποβολών σε γυναίκες με αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο σε συνδυασμό με ασπιρίνη.
Η απόφαση για χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής στην κύηση αποτελεί πρόκληση για τους μαιευτήρες και αιματολόγους αφού πρέπει να συνυπολογίζεται το όφελος και ο κίνδυνος από τη χορήγησή της τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο. Γενικά προτιμάται η χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη από την κλασική λόγω μικρότερου κινδύνου επιπλοκών (αιμορραγία, οστεοπόρωση, σύνδρομο HIT), ενώ τα κουμαρινικά αντιπηκτικά αντενδείκνυνται λόγω κινδύνου εμβρυοπάθειας (ειδικά τις πρώτες εβδομάδες) αλλά και αιμορραγίας στο έμβρυο. Η παρακολούθηση της αντιπηκτικής αγωγής με αντι-Xa συστήνεται σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου για θρομβώσεις, σε γυναίκες με προσθετικές βαλβίδες ή με μεγάλη αύξηση σωματικού βάρους.
Γενικές οδηγίες χορήγησης αντιπηκτικής αγωγής είναι οι παρακάτω:
- Σε έγκυες χωρίς προηγούμενο ιστορικό φλεβοθρόμβωσης που είναι ομόζυγες για τον παράγοντα Leiden ή τη μεταλλαγή προθρομβίνης 20210Α και έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό για φλεβοθρόμβωση προτείνεται προφύλαξη κατά την εγκυμοσύνη με προφυλακτική ή ενδιάμεση δόση χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη ή οποία θα συνεχιστεί μετά τον τοκετό, κατά την λοχεία, για 6 εβδομάδες.
- Σε έγκυες με οποιαδήποτε άλλη θρομβοφιλία, χωρίς προηγούμενο ατομικό ιστορικό φλεβοθρόμβωσης, αλλά με θετικό οικογενειακό ιστορικό φλεβοθρόμβωσης, συστήνεται απλή κλινική παρακολούθηση με ή χωρίς triplex κάτω άκρων και προφύλαξη μετά τον τοκετό για 6 εβδομάδες με προφυλακτική ή ενδιάμεση δόση ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους.
- Σε έγκυες χωρίς ιστορικό φλεβοθρόμβωσης που είναι ομόζυγες για Leiden ή τη μεταλλαγή προθρομβίνης 20210Α και δεν έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό θρομβώσεων συστήνεται απλή κλινική επαγρύπνηση και προφύλαξη μετά τον τοκετό για 6 εβδομάδες με προφυλακτική ή ενδιάμεση δόση ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους.
- Έγκυες με οποιαδήποτε άλλη θρομβοφιλία, χωρίς προηγούμενο ιστορικό φλεβοθρόμβωσης ή θετικό οικογενειακό ιστορικό συστήνεται κλινική παρακολούθηση κατά την κύηση και τη λοχεία.
- Σε γυναίκες με κληρονομική θρομβοφιλία και ιστορικό επιπλοκών κύησης προτείνεται να μην χρησιμοποιείται αντιθρομβωτική προφύλαξη.
- Σε έγκυες που πληρούν όλα τα κριτήρια για αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο συστήνεται προφυλακτική δόση χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη σε συνδυασμό με χαμηλή δόση ασπιρίνης 75-100 mg/ημέρα.
- Σε γυναίκες με 2 ή περισσότερες αποβολές αλλά χωρίς αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο ή θρομβοφιλία δεν συστήνεται αντιθρομβωτική προφύλαξη.
- Σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο για προεκλαμψία, συστήνεται χαμηλή δόση ασπιρίνης σε όλη την κύηση αρχίζοντας από το δεύτερο τρίμηνο.
- Για την πρόληψη επανειλημμένων σοβαρών επιπλοκών που σχετίζονται με πλακούντα προτείνεται η προφυλακτική αγωγή με χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη.
- Για την πρόληψη επανειλημμένων μη σοβαρών επιπλοκών που σχετίζονται με πλακούντα δεν προτείνεται η προφυλακτική αγωγή με χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη.
Οι παραπάνω είναι γενικές κατευθυντήριες οδηγίες, ωστόσο η κάθε έγκυος έχει ξεχωριστά χαρακτηριστικά και παράγοντες που μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο για θρομβώσεις όπως παχυσαρκία, ακινησία, συνύπαρξη άλλων νοσημάτων. Επομένως, η σωστή προσέγγιση από ειδικό ιατρό που ασχολείται με το αντικείμενο κρίνεται απαραίτητη για σωστές θεραπευτικές αποφάσεις και ομαλή εξέλιξη της κύησης.
Συγγραφέας
Θεώνη Κανελλοπούλου
Θεώνη Κανελλοπούλου, MD, PhD
Αιματολόγος, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο