ΑΡΘΡΑ

Παρακολούθηση αντιαιμοπεταλιακής αγωγής

Τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα χρησιμοποιούνται πολύ συχνά σε ασθενείς με ιστορικό καρδιαγγειακών συμβαμάτων (πχ. έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) ή σε ασθενείς υψηλού κινδύνου με παράγοντες αθηρωμάτωσης με στόχο την πρόληψη των παραπάνω επεισοδίων. Επίσης, είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος τους μετά από αγγειοπλαστική και τοποθέτηση “stent” για προστασία ώστε να υπάρχει καλύτερη ροή αίματος και να μη θρομβωθεί το “stent”.

Τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα αποτελούν μια ξεχωριστή κατηγορία φαρμάκων και δεν ανήκουν στα αντιπηκτικά. Δηλαδή δεν εμπλέκονται στην καταστολή κάποιου παράγοντα πήξης. Αντίθετα, καταστέλουν τη λειτουργικότητα των αιμοπεταλίων και την αποτελεσματικότητά τους να προκαλέσουν θρόμβο.

Τα πιο συχνά αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα είναι η ασπιρίνη και η κλοπιδογρέλη.

Σε γενικές γραμμές δεν απαιτείται η παρακολούθηση με εργαστηριακές εξετάσεις της αποτελεσματικότητας της αγωγής και αναλόγως τροποποίηση δόσης. Υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες για το πιο από τα δύο φάρμακα έχει ένδειξη και σε ποια δόση ή εάν χρειάζεται διπλή αγωγή.

Ωστόσο, σε κάποιες εξατομικευμένες περιπτώσεις έχει ένδειξη ο έλεγχος της αγωγής. Κυρίως όταν ο ασθενής αιμορραγεί, παρουσιάζει εκχυμώσεις και ο θεράπων επιθυμεί μείωση της αγωγής ή πριν από κάποια χειρουργική επέμβαση για εκτίμηση του αιμορραγικού κινδύνου. Επίσης, σε έναν ασθενή που λαμβάνει ήδη αγωγή και έχει εμφανίσει νέα θρόμβωση ή καρδιαγγειακό επεισόδιο μπορεί να απαιτηθεί έλεγχος πριν την αύξηση της δόσης ή προσθήκης νέου αντιαιμοπεταλιακού φαρμάκου.

Ο εργαστηριακός τρόπος παρακολούθησης της αντιαιμοπεταλιακής αγωγής γίνεται με τις δοκιμασίες συσσώρευσης των αιμοπεταλίων και τα αποτελέσματα αξιολογούνται ανάλογα με το φάρμακο και τον υποδοχέα των αιμοπεταλίων που έχει καταστείλει. Οι εξετάσεις μπορεί να αφορούν το χρόνο που χρειάζονται τα αιμοπετάλια για να σχηματίσουν έναν θρόμβο ή το ποσοστό λειτουργικότητας κάποιου συγκεκριμένου υποδοχέα των αιμοπεταλίων.

Εξετάσεις λειτουργικότητας των αιμοπεταλίων είναι το PFA-100, VerifyNow και η μελέτη συσσώρευσης με aggregometer. Οι εξετάσεις είναι πολύ ευαίσθητες, χρειάζονται ειδική εκπαίδευση για την εκτέλεσή τους και για να είναι αξιόπιστες πρέπει να γίνονται μόνο σε εξειδικευμένα κέντρα πήξης-αιμόστασης.