Θρομβοφιλία και μακρινά αεροπορικά ταξίδια
H συσχέτιση των αεροπορικών ταξιδιών μεγάλης διάρκειας με τη θρομβοεμβολική νόσο είναι ήδη αναγνωρισμένη από τη δεκατία του 50.Αρχικά είχε ονομαστεί “σύνδρομο οικονομικής θέσης” αν και πλέον έχει αποδειχθεί σε μελέτες ότι δεν υπάρχει διαφορά με τη διακεκριμένη θέση.Φαίνεται ότι σημασία έχει η θέση και λιγότερος κίνδυνο διατρέχουν όσοι κάθονται στο διάδρομο από ότι στο παράθυρο.
Η πιθανότητα εκδήλωσης θρόμβωσης δεν είναι η ίδια για όλους τους επιβάτες αλλά σημαντικό ρόλο παίζουν άλλοι παράγοντες. Ο σημαντικότερος παράγοντας είναι η διάρκεια του ταξιδιού με τον κίνδυνο να είναι πολύ μεγαλύτερος, όταν το ταξίδι υπερβαίνει τις 8 ώρες. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι: κύηση/λοχεία, πρόσφατο χειρουργείο, φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων, παχυσαρκία, μεγάλη ηλικία, ατομικό ή κληρονομικό ιστορικό θρομβώσεων, ύπαρξη νεοπλάσματος ή άλλου νοσήματος που σχετίζεται με θρομβοφιλία, λήψη αντισυλληπτικών και γνωστός κληρονομικός παράγοντας θρομβοφιλίας.
Το ταξίδι αυτό καθεαυτό ανεξαρτήτως διάρκειας δεν αποτελεί ένδειξη για την εφαρμογή αντιπηκτικής αγωγής ή λήψης ειδικών προφυλακτικών μέτρων αν δε συνυπάρχουν οι παράγοντες κινδύνου που προαναφέρθηκαν. Ωστόσο, θεωρείται σκόπιμο όλοι οι επιβάτες να πίνουν αρκετό νερό (ώστε να μην είναι αφυδατωμένοι) και να αποφεύγουν το αλκοόλ, να πραγματοποιούν ασκήσεις σύσπασης της γαστροκνημίας, να αποφεύγουν τα στενά ρούχα και να περπατούν για λίγα λεπτά κάθε ώρα. Σε όσους συνυπάρχουν παράγοντες κινδύνου θα πρέπει προληπτικά να εφαρμόζονται επιπλέον μέτρα όπως εφαρμογή ειδικών ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης και η επιλογή θέσης δίπλα στον διάδρομο. Σε εξατομικευμένες περιπτώσεις επιβατών υψηλού κινδύνου για θρόμβωση συστήνεται λίγο πριν το ταξίδι να γίνει προφυλακτική δόση ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους ή φονταπαρινόξη. Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται επιβάτες με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου, ιστορικό θρομβοεμβολικής νόσου ή υψηλού κινδύνου γνωστή κληρονομική θρομβοφιλία (ομοζυγωτία V-Leiden ή προθρομβίνης ή διπλή ετεροζυγωτία, ανεπάρκεια αντιθρομβίνης ΙΙΙ). Η θέση των νέων από του στόματος αντιπηκτικών δεν έχει μελετηθεί και η αποτελεσματικότητα της ασπιρίνης αμφισβητείται.
Συγγραφέας
Θεώνη Κανελλοπούλου
Θεώνη Κανελλοπούλου, MD, PhD
Αιματολόγος, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο