Οδηγίες ασθενών με κληρονομική θρομβοφιλία
Τα κληρονομικά αίτια θρομβοφιλίας είναι πολλαπλά και διαφορετικής βαρύτητας το καθένα.Αν κάποιος υποβληθεί σε έλεγχο κληρονομικής θρομβοφιλίας και ανευρεθούν θετικά ευρήματα, τότε πρέπει να συναξιολογηθούν από τον ειδικό με το ιστορικό του, δηλαδή για ποιον λόγο έγιναν οι εξετάσεις (ιστορικό φλεβικών ή αρτηριακών θρομβώσεων, καθέξιν αποβολές, καρδιαγγεικά νοσήματα) και με το οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή εάν κάποια μέλη της οικογένειας έχουν ιστορικό θρομβωτικών επεισοδίων. Κάποια αίτια θρομβοφιλίας αυξάνουν πολύ τον κίνδυνο θρομβώσεων, κάποια άλλα λιγότερο, γι’ αυτό πρέπει να είναι καταγεγραμμένα στο βιβλιάριο υγείας για να μπορεί ευκολότερα να αξιολογηθεί ο κίνδυνος. Γενικά, πολύ μεγάλος κίνδυνος υπάρχει όταν ανευρεθεί μετάλλαξη σε ομοζυγωτία στον παράγοντα V-Leiden ή σπανιότερα στην προθρομβίνη II-20210 ή διπλή ετεροζυγωτία Leiden-20210.
Καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο θρομβώσεων και μπορεί να χρειαστεί προφυλακτική χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής είναι νοσηλεία για χειρουργική επέμβαση και ιδιαιτέρως ορθοπαιδικά χειρουργεία για κατάγματα και οποιαδήποτε πολυήμερη νοσηλεία ή κλινοστατισμός. Επίσης, ο κίνδυνος αυξάνεται σε οποιαδήποτε κατάσταση ακινησίας όπως σε ένα μακρινό αεροπορικό ταξίδι, οδήγηση πολλών ωρών και γενικότερα η καθιστική ζωή.
Ιδιαίτερη προσοχή και στενή παρακολούθηση πρέπει να έχουν και οι έγκυες με κληρονομική θρομβοφιλία για την ανάγκη χορήγησης αντιπηκτικής αγωγής ειδικά όταν συνυπάρχουν επιπλοκές κι απαιτείται ακινησία ή υπάρχει μεγάλη αύξηση σωματικού βάρους. Μεγαλύτερος κίνδυνος θρομβώσεων και από την κύηση υπάρχει στην περίοδο της λοχείας όπου και η ανάγκη για προφύλαξη είναι μεγαλύτερη.
Ορισμένα φάρμακα αυξάνουν τον κίνδυνο για θρομβώσεις και πολύ περισσότερο σε άτομα με γνωστό ιστορικό θρομβοφιλίας εκ των οποίων ευρέως χρησιμοποιούμενα είναι τα αντισυλληπτικά δισκία. Άλλα φάρμακα είναι κυρίως χημειοθεραπευτικά και ανοσοτροποιητικά (πχ. ασπαραγινάση, θαλιδομίδη) και σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητο παράλληλα να χορηγηθεί αντιπηκτική αγωγή σε προφυλακτική δόση.
Είναι πολύ σημαντικό για τα άτομα με θρομβοφιλία να ακολουθήσουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής μειώνοντας άλλους παράγοντες κινδύνου που μπορεί να συμμετέχουν στον κίνδυνο θρομβώσεων και κυρίως καρδιαγγειακών επεισοδίων.Πρέπει να καταναλώνουν μεσογειακού τύπου δίαιτα (άφθονα λαχανικά και φρούτα), να αθλούνται και να μην καπνίζουν. Το σωματικό τους βάρος πρέπει να μην είναι αυξημένο και εάν συνυπάρχουν άλλα νοσήματα όπως υπέρταση, διαβήτης ή δυσλιπιδαιμία πρέπει να ακολουθούν ειδική δίαιτα και φαρμακευτική αγωγή ώστε να είναι ρυθμισμένα.
Τα παιδιά των ατόμων με κληρονομική θρομβοφιλία και οι συγγενείς πρώτου βαθμού πρέπει επίσης να ελεγχθούν για τον παράγοντα στον οποίο υπάρχει μετάλλαξη ώστε να ακολουθούν τις παραπάνω οδηγίες.
Συγγραφέας
Θεώνη Κανελλοπούλου
Θεώνη Κανελλοπούλου, MD, PhD
Αιματολόγος, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο